Een onderhoudsarme vloer, keuken of tuin; het is zo populair dat het Instagramaccount van die laatste bijna 16 miljoen volgers heeft. Ik ben er daar één van: gniffelend scroll ik door foto’s van kreukvrije tuinen. Alles is afneembaar en in het ergste geval kun je de stofzuiger erbij pakken; de tuin is uiteraard voorzien van een stopcontact. Een onderhoudsarm leven – dat is het streven.
Natuurlijk zijn dit meestal rijtjeshuistuinen ergens in een buitengebied. Niet OSM, zeg maar. Nee, wij grootstedelijke Grünmenschen leggen bijvriendelijke geveltuinen aan en verbouwen onze eigen hyperlokale courgettes in vierkantemetermoestuinen.
Toch doen wij net zo hard mee aan dat streven naar een onderhoudsarm leven. Dat zie je goed terug op straat: daar wemelt het van de fietskoeriers. Waar de huisvrouw afgelopen eeuwen zorgde voor rust, ruimte en een goedgevulde voorraadkast, bellen wij drukbezette stedelingen steeds vaker de flitsbezorger. Granaatappelpitjes voor de quinoasalade vergeten? No biggie: Gorillas levert het binnen 10 minuten bij je thuis.
Deze Need-Order-Get-mindset kost meer dan de bijna gratis bezorgkosten. Het kost ruimte: op de plek van de dark stores van waaruit de fietskoeriers hun rondes rijden, kunnen geen mensen meer wonen. Het kost uitlaatgassen en files van en door bevoorraadende vrachtwagens. Het kost bergen verpakkingsmateriaal. En het kost ons ons planetaire gezondheid: ons streven naar een onderhoudsvrij leven leidt tot overconsumptie waarmee we bedrijven faciliteren die geen enkel ander doel hebben dan leider worden van een zelfverzonnen markt – en die daarbij geholpen worden door investeringsmaatschappijen die oorlogen, de tabaksindustrie en Big Oil financieren.
Neem nou Gorillas: dat wil zo snel mogelijk groeien. Daarvoor moet er een groter assortiment komen en een kleinere leveringsradius; méér en grotere dark stores dus. Ook de app moet een boost krijgen: hoe meer klanten, hoe meer data, hoe meer kans om geld te verdienen aan gepersonaliseerde reclame. Om dit alles te realiseren, blijkt uit een gelekt plan, wilde het bedrijf in mei zo’n 1 miljard euro ophalen. 1 MILJARD EURO besteed aan het creëren van een nog niet echt bestaande markt – zullen we daar gewoon níet aan meewerken en zelf even naar de winkel lopen?
Als we met zijn allen accepteren dat niet alles nú hoeft te gebeuren en stoppen met ons geld te storten in de bodemloze put van anonieme aandeelhouders in ruil voor zoiets onstoffelijks als efficiency, wordt het binnen de perken houden van de klimaatcrisis een stuk makkelijker. En laten we wel wezen: die quinoasalade is ook lekker zónder granaatappelpitjes.
Aan de slag!
Om onze planeet en leefstijl zo prettig mogelijk te houden, moeten we samen het systeem veranderen: beleidsmakers door grootschalige klimaatmaatregelen te treffen, bedrijven door te kappen met handelen vanuit kortzichtige winstbejag en die focus op oneindige groei, en ook wij, burgers, moeten aan de bak. Hoe dan? Nou:
- Informeer je! Verdiep je in de wereld achter online bestellen van voedsel, kleding en andere spullen. Kijk deze aflevering van Tegenlicht die aantoonde dat een deel van die kleding bij terugkeer in het distributiecentrum wordt vernietigd, lees Amazon belooft teruggestuurde iPads niet meer door de shredder te gooien, Revealed: Amazon destroying millions of items of unsold stock in UK every year of Drie weken undercover als flitsbezorger. En wat betreft ons geldsysteem: ik snap er nog weinig van maar dit artikel over alternatief geld en een rentevrije economie licht een tipje van de sluier op: Lokaal geld zorgt voor (meer) economische gelijkheid – inclusief de reden waarom in Rotterdam nog niet steviger in een alternatief systeem wordt geïnvesteerd.
- Weiger mee te doen. Gorillasmanager Luc van Emmerik stelt in Geheim plan van Gorillas gelekt: met deze 4 strategieën wil de flitsbezorger winstgevend worden: “Bij ons kopen mensen tijd. En efficiëntie.” Wij kunnen ons op onze beurt dan weer afvragen waarom we investeren in een leven waarin je geen tijd is om zelf boodschappen te doen.
- Ga in gesprek! Deel je twijfels en zorgen, maar ook je oplossingen en hoop. Samen sta je sterker.
- Steun onafhankelijke journalistiek. Abonneer je op OneWorld, De Correspondent of (als Rotterdammer) op Vers Beton en ja: lees vervolgens ook de artikelen.
- Kijk ook eens naar wat controversiëlere partijen, zoals Extinction Rebellion (hun boek is zeer toegankelijk (en inspirerend) boek
- Geen zin, geen tijd, geen energie? Doneer dan aan partijen die goed klimaatwerk verrichten. Greenpeace bijvoorbeeld.
