We eten in Nederland, met zijn allen, maar liefst 32 miljoen eieren met Pasen. Maar: daarvan verspillen we er grofweg 4,5 miljoen. Doodzonde, want met al die eieren gooien we ook het water en de energie die nodig was om ze te produceren weg én veroorzaken we (enorme) onnodige co2-uitstoot. Soephoofd onderzoekt hoe dat anders kan – en geeft een praktische tip om dat per direct te veranderen.
Eieren beschilderen, verstoppen en zoeken – dat is toch wel één van de hoogtepunten van Pasen. En opeten natuurlijk ook. Gekookt, gebakken, gepocheerd of in je cakebeslag, advocaat of schuimpjes… eieren zijn overal – zeker tijdens de paasdagen.
En dat is niet gek: met Pasen kopen we met zijn allen 32 miljoen eieren. Lekker! Maar: 4,5 miljoen van die eieren worden onopgegeten weer weggegooid. Waarom doen we dat eigenlijk, wat is de impact ervan op het milieu en vooral: wat kun je daar, als huis-, tuin- en keukenconsument, aan veranderen?
Eerst even de basic facts
Waarom we die eieren weggooien? Simpelweg omdat we er te veel van gekocht hebben en er op uitgekeken zijn, na twee dagen Pasen. Eieren zijn bovendien ‘eng’ om te bewaren. Mensen gooien ze voor de zekerheid te snel weg – de vrees om ziek te worden van een bedorven ei is groot.
Zo komt het dus dat we na de Paasdagen 4,5 miljoen eieren weggooien. Maar wat is de impact van al die verspilde eieren nu precies? Die is niet mis: met het water dat voor de productie van die 4,5 miljoen eieren gebruikt is, kan elke Nederlander één keer (extra lang!) douchen. En qua co2-uitstoot? Daarbij gaat om 597.333 kg co2 – dat staat gelijk aan wanneer je van de Aarde naar de maan zou rijden.
Dat eieren verspillen niet duurzaam is, is dus wel duidelijk. Het is bovendien zonde van het geld. En dan is er nóg een goede reden om zuiniger om te springen met zoiets simpels als een ei: dierenwelzijn.
Eéndagskuikens en A4tjes
Bij de productie van eieren worden 45 miljoen haantjes, zes uur nadat ze uit het ei gekropen zijn, gedood. De reden? Voor eierproducenten hebben alleen hennen economische waarde. Miljoenen eendagskuikens worden daarom jaarlijks vergast (of versnipperd), ingevroren en vervolgens gevoerd aan dierentuin- of huisdieren.
Voor de meeste hennen ziet het leven er vaak ook niet per se rooskleurig uit: eerst worden de puntjes van hun snaveltjes verwijderd, zodat ze elkaar later, als ze hutjemutje opgesloten zitten, niet kapot pikken.
En hutjemutje zitten ze: de gemiddelde legkip (ja, ook de scharrelkip!) heeft maximaal 2 A4tjes aan ruimte, zit in een stal waarin het licht altijd aan is en komt nooit buiten. Na 17 maanden (en 300 eieren!) zijn de hennen ‘op’ en worden ze geslacht, om als soepkip in de winkel te eindigen.
Zo eet je duurzaam eieren
Eieren eten is dus niet per se diervriendelijk. En om die met zoveel moeite gelegde eieren onopgegeten weg te gooien, terwijl ze ook zoveel grondstoffen en energie kosten om te produceren – tja, dat is niet al te best voor je karma. Gelukkig kun je daar als huis-, tuin- en keukenconsument per direct iets aan doen.
1: koop fatsoenlijke eieren
Geen scharreleieren dus, omdat daarvan alleen de náám idyllisch klinkt. Kies liever voor 3 Sterren Beter Leven-eieren: in een stal met dit keurmerk hebben de kippen meer ruimte, een natuurlijk dag- en nachtritme, hun snavelpuntjes worden niet gekapt, ze kunnen stofbaden nemen én naar buiten.
Ook Kipster is een aanrader: deze kippen hebben het Drie Sterren Beter Leven-keurmerk en worden gevoerd met reststromen. De co2-voetafdruk van een kilo Kipster-voer is 50% kleiner vergeleken met standaard kippenvoer. Bovendien worden de haantjes opgekweekt voor hun vlees – en dus niet direct na de geboorte gedood.
2: eet minder (verborgen) eieren
Momenteel zitten we op een gemiddelde van drie eieren per week. Uit onderzoek van de gerenommeerde EAT-Lancet commissie* blijkt dat dat er 1,5 zouden moeten zijn – de helft dus. En dan hebben we de verborgen eieren, die in producten als ijs, gebak, koekjes en pasta zijn verwerkt, niet meegerekend. Als je dat wél zou doen, dan eten we veel te veel eieren met zijn allen. Een goede reden om ei-vrij te bakken, dit Plantbased BananaBread bijvoorbeeld, of deze fudgy five minute brownies!
3: gooi geen eieren weg
Ook niet vlak na Pasen, als ze je de neus uitkomen. Minder voedsel verspillen is een grote uitdaging – én hoognodig: momenteel gooien we een derde van al het voedsel dat we produceren weg. Een derde! Dat kost niet alleen enorm veel geld, maar: we gooien ook de grondstoffen en de energie die in het produceren van al dat voedsel gestoken zijn, weg.
Daarnaast stoten al die miljoenen kilo’s onopgegeten voedsel een krachtig broeikasgas uit. Plat gezegd: als voedselverspilling een land zou zijn, zou het de op twee na de grootste uitstoter van co2 zijn – na grootmachten als Amerika en China.
Planeetvriendelijk eten – hoe doe je dat praktisch gezien?
Begin gewoon met het allermakkelijkste: beter inkopen (dus Drie Sterren Beter Leven) en minder verspillen. In het KliekjesKookschrift No Waste Spring Days vind je recepten om die (paas)eieren waar je eigenlijk een beetje op uitgekeken bent, om te zetten in bijvoorbeeld Sambal Goreng Telor (een pittig Indisch bijgerecht) of prachtige Rainbow Pickled Eggs. Je download het gratis in het KliekjesCollectief!
> download het KliekjesKookschrift ‘No Waste Spring Days’
Meer inspiratie nodig? Kijk eens bij de kliekjesrecepten. Nog handiger: word lid van het KliekjesCollectief en leer van 430+ mensen hoe je onaantrekkelijke restjes omzet in verrassend lekkere hapjes.
EXTRA: Zo test je of een ei nog vers is
Twijfel je of jouw (ongekookte) eieren nog vers genoeg zijn? Doe de test! Leg het ei in een glas met water en kijk goed:
- Drijft het ei? Dan is het niet goed meer.
- Zakt het ei naar de bodem? Dan is het vers.
- Ligt het ei op de bodem, maar met de punt omhoog? Dan is het ei nog een paar dagen houdbaar.
Heb je ze al gekookt? Geen probleem: een ongepeld hardgekookt ei kun je 4 tot 7 dagen bewaren. Wel in de koelkast natuurlijk!
*) EAT-Lancet? Begin dit jaar lanceerde de EAT-Lancet commissie een dieet dat goed is voor mens en planeet. De auteurs hebben op basis van actuele wetenschappelijke kennis een dieet opgesteld dat zowel gezond als duurzaam is – ecotarisch noemen we dat. Als we allemaal ecotarisch zouden eten, kunnen we in 2050 iedereen over de hele wereld gezond voeden, zonder dat dat ten koste gaat van het milieu.
Maar het is wel een uitdaging: het EAT Lancet-dieet wijkt behoorlijk af van wat de de gemiddelde Nederlander momenteel eet. Het bevat niet of nauwelijks rood vlees, kleine beetjes kip, vis en zuivel, minimale hoeveelheden suiker en vet en vooral veel groenten, noten, volkoren granen en fruit. En: 13 gram ei per dag. Anderhalf ei per week dus.
Bronnen: Eiloveyou.nl | Voedingscentrum | Favv.be | NRC | Volkskrant | Ei-ei-ei | Wakker Dier
