Ecotariër, Gedachten
comment 1

Hoe ecotarisch zijn… aardappels?

aardappel-soep

Aardappels eten duurzaam – of juist niet? De Ecotarivist liep in de supermarkt tegen een zak aardappels die zichzelf extreem duurzaam vond. ‘Ja,’ dacht ze, ‘dat is nou precies wat de zoektocht naar een duurzaam dieet zo complex maakt… door alle slogans, vinkjes en keurmerken zie je als huis-tuin-en-keukenconsument door de bomen het voedelbos niet meer.’ Dat is zelfs al zo bij zoiets ogenschijnlijks simpel als een aardappel. Daarom vandaag de vraag: hoe ecotarisch ís een aardappel eigenlijk?

Eerst even terug naar het begin: een ecotariër eet voedsel dat een positieve impact heeft op het eigen lichaam, op de bij de productie van dat voedsel betrokken mensen en dieren én op onze planeet.
Ik, ecotarivist, geloof daarnaast dat iedereen die eet, co-creator is van ons voedselsysteem. Je stemt minstens drie keer per dag voor een beter of slechter voedselsysteem – gewoon, door wat je onder je neus stopt.
Maar: om bewuste keuzes te maken moet je goed geïnformeerd zijn. Ingewikkeld, in ons verre-van-transparante voedselsyteem. Ik houd het daarom klein, stel mijn eigen voedselkeuzes ter discussie en deel het resultaat daarvan graag met anderen die zich duurzamer willen voeden. Dus daar gaan we…

Hoe ecotarisch zijn aardappels eigenlijk?

bewust-aardappel-ecotarisch

Deze column begint in de supermarkt. Op het menu: een stamppotje van zomerpostelein en raapstelen, geteeld in Rotterdam, gekocht via Rechtstreex. Ik had alleen nog kruimige piepers nodig. Wat meteen al opviel: de keuze is reuze, in het aardappelschap: van tafelaardappels, via krieltjes in de schil tot ‘rode fijnproevers’ – ik had de keus uit minstens 20 soorten piepers.

Vanonder uit het schap, een zak bedrukt met vrolijke bloemetjes naar me te lonken: ‘Bewust aardappelen’, van het merk Finest. Op de verpakking stond NIET wat voor soort aardappels het was (kruimig, iets kruimig of vastkokend?) en wat het land van herkomst was. Onhandig.

Wél stond er een boel tekst op waar de Groenmens die ik ben blij van wordt. Zo repte de zak over ‘Bewust Overwogen TeeltSysteem’, ‘bloemrijke akkerranden en idylles’ en ‘een zeer kleine carbon footprint’. Verder beweerde de zak dat deze piepers tot 40% minder kcal bevatten dan soortgenoten. Sterker nog: deze aardappels hebben een eigen Instagram-account. Veelbelovend? Laten we deze zak aardappels eens wat nader onderzoeken.

Ecotarische vragen

Foto: © Jan Werkman

Foto: © Jan Werkman

Volgens het Voedingscentrum zijn aardappels op zichzelf al een goede duurzame keuze: “Zowel de verbouwing als de opslag kost heel weinig energie vergeleken met pasta en rijst. Aardappelen uit eigen land zijn het best, maar uit Malta of Marokko zijn ook goed. Ze komen namelijk met de boot. Dit transportmiddel belast het milieu het minst.” (bron)
De aardappel verbruikt bovendien minder land, groeit sneller en is meer klimaatbestendig dan de meeste andere gewassen. Bovendien is 85 procent van de plant eetbaar, tegenover 55 procent bij granen. (bron).
Waterverbruik dan? Voor aardappelteelt is vijf of zes keer zo weinig water voor nodig als voor rijst of tarwe, en de plant kan tegen droogte, hitte en koude nachten. (bron)
>> lees meer over de duurzaamheid van aardappels

De ‘Bewust Aardappel’ is bij uitstek gericht op de duurzaamdenkende mens: “Bewust aardappelen zijn goed voor jou en je omgeving! De aardappelen bevatten minder calorieën, er wordt door middel van bloemrijke akkerranden iets teruggegeven aan de natuur én de verpakking bestaat voor een groot deel uit suikerriet!”  Mja… hoe meer uitroeptekens in een tekst, hoe meer ik doorgaans begin te twijfelen. Daarom onderwerp ik ‘Bewust Aardappels’ aan deze ecotarische vragenlijst:

  1. hoe ver heeft het voedsel gereisd?
    Malta. Dit kon ik op de verpakking niet terugvinden. Op een mail met deze vraag kreeg ik geen antwoord. Maar: lang leve internet! Influencer Essie Healthy Life schreef over haar perstripje naar Malta, net als Healthy Foodie Manon – op uitnodiging overigens van Finest Potatoes. Beide schrijven (ingehuurd?) enthousiast over het bezoek aan de boerderij en boer Mike. Wat mij direct opviel: op de foto’s is geen bloemrijke akkerrand te zien…
  2. hoe is het geproduceerd en was dat fair – of op zijn minst fatsoenlijk?
    Bewust aardappelen worden, volgens de website, geteeld volgens het Bewust Overwogen TeeltSysteem; er wordt o.a. gezorgd voor meer biodiversiteit. In totaal wordt 100.000 m2 speciaal toegewezen aan bloemrijke akkerranden en idylles. Nogmaals: niet te zien op de foto’s van bovengenoemde influencers, maar: het klinkt goed. 
  3. hoe en op welke manier is het bewerkt?
    De aardappels zijn ongeschild en daarom minimaal bewerkt. Wat dat betreft kun je aardappels het best zo puur mogelijk kopen. Geschilde aardappels bijvoorbeeld, moeten verpakt worden en gekoeld bewaard worden. Beide niet erg duurzaam en in principe onnodig.
  4. hoe is het verpakt, en is die verpakking schadelijk voor het milieu?
    De Bewust Aardappel is verpakt in een nieuwe verpakkingssoort: I’m green folie. Deze bio-based folie is gemaakt van suikerriet. Het is niet composteerbaar of biodegradeerbaar, maar: het materiaal kan meerdere keren gebruikt worden en is 100% recycleerbaar.
  5. hoe is er omgegaan met de dieren die erbij betrokken waren?
    Volgens de website worden Bewust aardappelen geteeld volgens het Bewust Overwogen TeeltSysteem: “In totaal wordt 100.000 m2 speciaal toegewezen aan bloemrijke akkerranden en idylles.” Die ‘idylles’ daargelaten: bloemrijke akkerranden zijn goed voor het milieu. Ze zorgen in de eerste plaats voor aantrekkingskracht op voor de teelt nuttige insecten, zoals sluipwespen, zweefvliegen en lieveheersbeestjes. Deze insecten helpen als natuurlijke bestrijders om plagen in het gewas te bestrijden. (bron) Goede zaak!
  6. Zijn er chemicaliën gebruikt, en zo ja: welke?
    Daar kom je als consument niet achter. Bewust Aardappels zijn niet biologisch gecertificeerd. En in de reguliere teelt wordt veel gif gebruikt. Aardappels zijn namelijk vatbaar voor de schimmelziekte phytophthora. Wel zijn er inmiddels biologische aardappelrassen die resistent zijn, zoals de Carolus, de Vita Bella, Alouette en Bionica. Maar: deze rassen zijn echter nog niet op voldoende schaal beschikbaar voor de boeren én er is nog weinig vraag naar omdat deze aardappels nog onvoldoende bekend zijn bij inkopers van de retail en consumenten. (bron)
  7. Is het duurzaam voor mijn eigen lijf?
    De aardappel is een soort kruising tussen groente en koolhydraatbron: hij bevat vezels, kalium, vitamine C, vitamine B1 en vitamine B6. Die past dus prima in een gezond dieet – zolang je ‘m niet al te vaak gefrituurd (met mayo!) eet.

Past de aardappel in een duurzaam dieet?aardappel-soep

Ja! Er is niks mis met aardappels, als je een aantal randvoorwaarden hanteert. Laat je vooral niet het hoofd op hol brengen door een verpakking die juist over die randvoorwaarden zwijgt.

Ecotarisch kieskader

  1. Lokaal geteeld
    Koop het liefst aardappels die zo min mogelijk vervoerd zijn: uit eigen regio dus, of uit eigen land. Dat moet lukken: Nederland is bij uitstek een aardappelland.
  2. Zo min mogelijk verpakking
    Koop je aardappels liefst onverpakt, bijvoorbeeld bij de groenteboer, op de markt of bij een initiatief als Rechtstreex.
  3. Biologisch indien mogelijk
    En tot slot: koop biologische aardappels! Phytophthora-resistente, biologische aardappels – als het even kan. Waarom? Biologisch eten is onbespoten (beter voor de bodem, de biodiversiteit, de insecten- en vogelstand, het grondwater en voor de gezondheid van de boer en zijn werknemers) en vaak kleinschalig geteeld. Dat levert niet alleen een rijkere bodem op, maar ook een mooier ommeland.

De moeite waard dus voor een ecotariër! Wie had dat ooit gedacht: de aardappel is bij uitstek zo’n geval waarin je als consument een grotere invloed hebt dan je denkt; gebruik die invloed. Vraag in de gewone supermarkt naar biologische aardappels, en in de biologische supermarkt naar phytophthora-resistente, biologische aardappels. 

Op zoek naar een duurzaam en dogmavrij dieet?

Wil jij ook bewuster en vooral: duurzamer eten, maar heb je niet echt (of zelfs helemaal geen) idee waar te beginnen? Lees meer over mijn zoektocht als ecotarivist, volg @ecotarivist op Twitter, abonneer je op onze nieuwsbrief en ga mee op onderzoek! 

 

 

*) letterlijk! Je kunt namelijk heel goed zelf aardappels kweken. Leuk om te zien hoe ze groeien!
> check het vlog: ‘Zelf aardappels kweken
In het vlog vertel ik over de voedingswaarde van aardappels, over hoeveel soorten aardappels er zijn en hoe je zelf aardappels kunt kweken. 

>> download label Aardappel-Kweekschooltje
Print uit, plak op een eierdoosje en vul dat doosje met mooie pootaardappeltjes. Leuk op je eigen aanrecht, of als cadeautje voor een moestuinierder in de dop

 

Comments

comments

In categorie: Ecotariër, Gedachten

door

Diana van Ewijk is, naast officieel Soephoofd, ook kapitein van het #KliekjesCollectief en social mediamanager in #BlueCity010. Een storyteller met de focus op foodwaste!

1 comment

  1. De Malta aardappel komt van Malta (van Finest) niet de bewust aardappel! Deze wordt gewoon in NL gekweekt haha. Wij waren daar idd op uitnodiging. Een mooie ervaring!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *